Тэма ўзаемаадносіны лічбавай эпохі са спажыўцамі на сённяшні дзень не з'яўляецца новай, на працягу апошніх гадоў яна стаіць дастаткова востра і для гэтага ёсць аб'ектыўныя падставы.
- Законом Республики Беларусь от 8 января 2014 г. № 128-З «О государственном регулировании торговли и общественного питания в Республике Беларусь»;
- Законом Республики Беларусь от 9 января 2002 г. № 90-З «О защите прав потребителей»;
- Правіламі продажаў асобных відаў тавараў і ажыццяўлення грамадскага харчавання і палажэння аб парадку распрацоўкі і зацвярджэння асартыментнага пераліку тавараў, асартыментнага пераліку прадукцыі грамадскага харчавання, зацверджаныхпостановлением Совмина Республики Беларусь от 22 июля 2014г. №703 (далее - Правил продаж);
- Правіламі продажу тавараў пры ажыццяўленні рознічнага гандлю па ўзорах, зацверджаныміпостановлением Совета Министров Республики Беларусь от 15 января 2009 г. № 31.
ПЫТАННЕ: Што павінен ведаць спажывец пры набыцці тавара ў Інтэрнэт-краме?
АДКАЗ: Прадавец на сайце Інтэрнэт-крамы павінен давесці да ведама спажыўца на беларускай ці рускай мове наступную інфармацыю:
пра сябе:
найменне сваёй арганізацыі, юрыдычны адрас, УНП (для індывідуальнага прадпрымальніка - прозвішча, імя, імя па бацьку, адрас, звесткі аб дзяржаўнай рэгістрацыі і найменні органа які ажыццявіў дзяржаўную рэгістрацыю);
звесткі аб спецыяльным дазволе (ліцэнзіі) на ажыццяўленне рознічнага гандлю (гандлю па ўзорах) з указаннем № ліцэнзіі, органа, які выдаў ліцэнзію, тэрмін яе дзеяння. Па патрабаванні спажыўца павінна быць прадастаўлена магчымасць азнаямлення з арыгіналам або копіяй ліцэнзіі, аформленай ва ўстаноўленым парадку;
час працы крамы;
аб тавары:
Найменне тавару;
найменне, месца знаходжання вытворцы і імпарцёра;
устаноўленыя гарантыйныя тэрміны на тавар, дата вырабу і тэрмін службы (тэрмін прыдатнасці або тэрмін захоўвання тавару);
цана тавару;
наяўнасць тавару ў продажы;
тэрмін дастаўкі тавару, кошт і ўмовы аплаты дастаўкі тавара.
Дадаткова спажыўцу можа прадастаўляцца прадаўцом вусна наступная інфармацыя:
звесткі аб сертыфікацыі тавара, калі тавар падлягае абавязковай сертыфікацыі;
неабходныя звесткі аб правілах і ўмовах эфектыўнага і бяспечнага выкарыстання тавараў;
асноўныя спажывецкія ўласцівасці тавару і асаблівасці прапанаванага тавара.УВАГА!!!
У тым выпадку, калі вы вырашылі набыць тавар у Інтэрнэт-краме, у абавязковым парадку захавайце дадзеныя аб Інтэрнэт-старонцы, на якой размешчана інфармацыя аб прадаўцу і абраным тавары.
-
- Закона Республики Беларусь «О защите прав потребителей», пункт 18 Правил розничной торговли);
- выдаць неабходныя дакументы (тэхнічны пашпарт; інструкцыю па эксплуатацыі, гарантыйны талон, які змяшчае адзнаку аб даце продажу, звесткі аб прадаўцу і сэрвісным цэнтры, подпіс прадаўца);
- правесці праверку якасці тавару (калі гэта не выключана з прычыны характару тавару і не супярэчыць правілам, устаноўленым у рознічным гандлі), яго камплектнасці (артыкул 11 Закона Рэспублікі Беларусь) «О защите прав потребителей»,
- пункт 19 Правілаў рознічнага гандлю);
- выдаць дакумент, які пацвярджае факт набыцця тавару (пункт 11 артыкула 9
ПЫТАННЕ: Што павінен ведаць спажывец пры атрыманні тавара, набытага ў Інтэрнэт - краме?
АДКАЗ: Пры атрыманні тавара, набытага ў інтэрнэт-краме, спажывец павінен:
пры атрыманні тавара ў кур'ера спажывец павінен супаставіць інфармацыю, атрыманую на сайце аб Інтэрнэт-краме, з інфармацыяй у дакументах на набыты тавар (тэхнічны пашпарт, гарантыйныя талоны), у якіх у абавязковым парадку павінна быць адзнака аб прадаўцу (назва, кантактны тэлефон, подпіс прадаўца). Такія адзнакі, як імя і нумар мабільнага тэлефона на ўказаных дакументах - не дапускаецца, т.я. пры выяўленні недахопаў часцяком цяжка потым усталяваць прадаўца.
Пры дастаўцы тавару кур'ер павінен:
валодаць спецыяльнымі ведамі для таго, каб даць кансультацыю;
перадаць тавар, які поўнасцю адпавядае ўзору або апісанню, якасць якога адпавядае інфармацыі, прадстаўленай спажыўцу на сайце, а таксама інфармацыі, даведзенай да яго звесткі пры перадачы тавару;
па патрабаванні пакупніка прадставіць арыгінал ліцэнзіі або яе копію, аформленую ва ўстаноўленым парадку (пункт 2 артыкула 8 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб абароне правоў спажыўцоў", пункт 11 Правілаў рознічнага гандлю);
па патрабаванні пакупніка павінен азнаёміць яго з дакументамі, якія сведчаць якасць і бяспеку тавараў - сертыфікат якасці, пасведчанне аб дзяржаўнай гігіенічнай рэгламентацыі і інш. (артыкул 12
- Закона Республики Беларусь «О защите прав потребителей»,
- пункт 29 Правілаў рознічнага гандлю):
- - касавы (таварны) чэк або квітанцыю аб прыёме наяўных грашовых сродкаў пры продажы тавараў (выкананні работ, аказанні паслуг) без прымянення касавых падсумоўваючых апаратаў і (або) спецыяльных камп'ютэрных сістэм і плацежных тэрміналаў, форма якой зацверджана
- належным чынам аформлены тэхнічны пашпарт;
- інструкцыю па эксплуатацыі, кіраўніцтва карыстальніка;
- гарантыйны талон; -іншыя дакументы, у якіх змяшчаюцца звесткі аб найменні тавару, кошту тавару, даце набыцця, прадаўцу (поўнае найменне арганізацыі або Прозвішча, імя індывідуальнага прадпрымальніка, даменнае імя, указанае ў ліцэнзіі), подпіс прадаўца.
Пакупнік сведчыць прыём тавара подпісам у суправаджальных дакументах прадаўца.
ПЫТАННЕ: Якія правы мае спажывец, ажыццяўляючы куплю ў Інтэрнэт-краме?
АДКАЗ: Пры набыцці тавараў у Інтэрнэт - краме за пакупніком захоўваюцца ўсе правы, гарантаваныяЗаконом Республики Беларусь "О защите прав потребителей".
У адпаведнасці з артыкулам 28 Закона спажывец мае права на працягу 14 дзён з моманту перадачы яму нехарчовай тавару належнай якасці абмяняць набыты тавар на аналагічны тавар або вярнуць яго, за выключэннем тавараў, прадугледжаных.постановлением Совета Министров Республики Беларусь "О мерах по Реализации Закона Республики Беларусь "О защите прав потребителей" от 14.06.2002г. № 778.
Патрабаванне спажыўца аб абмене або вяртанні якаснага тавару падлягае задавальненню толькі ў тым выпадку, калі:
- тавар не быў ва ўжыванні;
- тавар захаваў свае спажывецкія ўласцівасці;
- маюцца доказы набыцця гэтага тавара ў дадзенага прадаўца.
У адпаведнасці з пунктам 1 артыкула 16Закона калі пры рэалізацыі спажыўцу тавараў праз Інтэрнэт-магазін спажыўцу не прадастаўлена магчымасць атрымаць неабходную і праўдзівую інфармацыю аб тавары ў момант дастаўкі тавару, спажывец мае права адмовіцца ад набыцця тавару без кампенсацыі прадаўцу расходаў, звязаных з дастаўкай такога тавару.
Спажывец, у выпадку, калі яму прададзены тавар неналежнай якасці і (або) недахопы не былі агавораны прадаўцом, мае права па свайму выбару прад'явіць адно з патрабаванняў, прадугледжаных артыкулам 20 Закона:
аб рамонце,
аб суразмерным памяншэнні кошту,
аб замене няякаснага тавару на якасны,
аб скасаванні дамовы куплі-продажы і звароце выплачанай за тавар грашовай сумы.
Згодна з пунктам 8 артыкула 20 Закона адсутнасць у пакупніка дакумента, які пацвярджае факт пакупкі тавару, не з'яўляецца падставай для адмовы ў задавальненні яго патрабаванняў, бо пацвярджэннем набыцця тавара ў дадзенага прадаўца могуць служыць, да прыкладу, упаковачныя матэрыялы (фірмовыя пакеты, папера і г.д.), запіс у кнізе папярэдніх заказаў і г.д.
У адпаведнасці з пунктам 3 артыкула 20Закона спажывец мае права вярнуць няякасны тавар прадаўцу без спажывецкай тары (упакоўкі).
ПЫТАННЕ: Якую адказнасць нясе прадавец Інтэрнэт-крамы ў выпадку парушэння абумоўленых тэрмінаў дастаўкі тавару?
АДКАЗ: У адпаведнасці з пунктам 18Правил осуществления розничной торговли по образцам, утвержденных постановлением Совета Министров Республики Беларусь 15.01.2009 № 31 (далей - Правілы), прадавец абавязаны перадаць тавар пакупніку ў парадку і тэрміны, устаноўленыя ў дагаворы.
Згодна з артыкулам 7Закона Республики Беларусь от 9 января 2002 года «О защите прав потребителей» (далей - Закон) і пункта 9 Правил, прадавец абавязаны своечасова ў даступнай форме давесці да моманту заключэння дагавора на старонцы інтэрнэт-крамы да ведама пакупніка неабходную і праўдзівую інфармацыю аб таварах, у тым ліку і аб умовах дастаўкі тавару.
Прапанова тавару на сайце Інтэрнэт-крамы прызнаецца публічнай афертай пры наяўнасці ўсіх істотных умоў дамовы, у тым ліку і вызначэнне ўмоў дастаўкі тавара.
У адпаведнасці з пунктам 1 артыкула 16 Закона, калі спажыўцу не прадастаўлена магчымасць неадкладна атрымаць у месцы рэалізацыі тавару неабходную і праўдзівую інфармацыю аб тавары (работе, паслузе), спажывец мае права запатрабаваць ад прадаўца кампенсацыі страт, выкліканых неабгрунтаваным ухіленнем ад заключэння дагавора. Гэтыя страты спажывец павінен пацвердзіць.
У выпадку невыканання абавязацельстваў пры рэалізацыі тавара прадаўцом, апошні можа быць прыцягнуты да адміністрацыйнай адказнасці за парушэнне правілаў гандлю.
ПЫТАННЕ: На старонцы Інтэрнэт-крамы размешчана інфармацыя аб тавары. Аднак прадавец адмовіўся прыняць замову ў сувязі з адсутнасцю пазначанага тавара на складзе. Ці правамерныя дзеянні прадаўца?
АДКАЗ: Згодна з пунктам 2Правил осуществления розничной торговли по образцам, утвержденных постановлением Совета Министров Республики Беларусь 15.01.2009 № 31 пад інтэрнэт-крамай разумеецца сайт, які змяшчае інфармацыю аб таварах, прадаўцу, які дазваляе ажыццявіць выбар, заказ і (або) набыццё тавару. Такім чынам, у прадаўца, які рэалізуе тавар праз інтэрнэт-краму, тавар павінен быць у наяўнасці, за выключэннем выпадкаў, калі прадавец відавочна вызначыў, што тавары не прызначаны для продажу, напрыклад, вывучэнне попыту і да т.п.
Прапанова тавару на сайце інтэрнэт-крамы прызнаецца публічнай афертай пры наяўнасці ўсіх істотных умоў дамовы.
Такім чынам, у выпадку адмовы спажыўцу ў замове тавару пры адсутнасці на старонцы інтэрнэт-крамы дадатковай інфармацыі аб тавары, напрыклад, "вывучэнне попыту", "няма ў наяўнасці" і да т.п., дзеянні прадаўца з'яўляюцца неправамернымі і ён можа быць прыцягнуты да адміністрацыйнай адказнасці за парушэнне правілаў гандлю.
У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 1 снежня 2015 г. № 478 юрыдычныя асобы і індывідуальныя прадпрымальнікі, якія знаходзяцца ў дагаворных адносінах з банкамі і (або) юрыдычнымі асобамі па прыёме ад фізічных асоб, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, у свой адрас плацяжы за паслугі, у тым ліку ў сувязі з ажыццяўленнем гандлю па ўзорах праз інтэрнэт-краму, абавязаны забяспечыць з 1 студзеня 2017 г. магчымасць прыёму такіх плацяжоў з дапамогай аўтаматызаванай інфармацыйнай сістэмы адзінай разліковай і інфармацыйнай прасторы (далей – АІС «Разлік»).
Падрабязная інфармацыя аб сістэме АРІП, АІС Разлік, парадку падключэння, узоры дакументаў для ўключэння і інструкцыі па іх запаўненні, кантактная інфармацыя па арганізацыйных і тэхнічных пытаннях размешчаны ў глабальнай камп'ютарнай сетцы Інтэрнэт на сайцеraschet.by.
